Bộ Nội vụ lấy ý kiến đối với dự thảo Nghị định phân định thẩm quyền lĩnh vực nội vụ khi tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp

Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến góp ý đối với dự thảo Nghị định phân định thẩm quyền lĩnh vực nội vụ khi tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp.

Từ cơ sở thực tiễn, Bộ Nội vụ cho biết, theo quy định của pháp luật hiện hành, chính quyền địa phương bao gồm 03 cấp: cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã. Hệ thống pháp luật hiện nay, trong đó có pháp luật về lĩnh vực nội vụ có nhiều quy định liên quan đến nhiệm vụ, thẩm quyền của các cơ quan nhà nước ở cấp huyện.

Thực hiện Kết luận số 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư ngày 28/02/2025 về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; dự kiến sửa đổi Hiến pháp năm 2013; dự kiến sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương với chủ trương không tổ chức chính quyền cấp huyện, các cơ quan nhà nước cấp huyện sẽ được giải thể (Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân cấp huyện…) hoặc sáp nhập theo mô hình khu vực (kiểm sát, tòa án, thuế, thi hành án…). Như vậy, nhiệm vụ, thẩm quyền của các cơ quan nhà nước cấp huyện theo quy định của pháp luật hiện nay phải có sự điều chỉnh để đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước.

Để bảo đảm hoạt động thông suốt, không gián đoạn, không có khoảng trống pháp lý, Kế hoạch số 40/KH-BCĐ ngày 19/4/2025 của Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp phân công Bộ Nội vụ "xây dựng Nghị định về phân cấp, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực tổ chức hành chính, sự nghiệp, chính quyền địa phương, công chức, viên chức, lao động, bảo hiểm xã hội, an sinh xã hội… khi tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp". Trên cơ sở kết quả rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật lĩnh vực nội vụ, Bộ Nội vụ đề xuất xây dựng 02 Nghị định, bao gồm 01 Nghị định về phân cấp và 01 Nghị định về phân định thẩm quyền.

Theo đó, về quan điểm xây dựng dự thảo Nghị định phân định thẩm quyền lĩnh vực nội vụ khi tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp, Bộ Nội vụ cho biết nhằm: 1) Phân định rõ nhiệm vụ, thẩm quyền của các cơ quan nhà nước sau khi kết thúc hoạt động của chính quyền cấp huyện. Việc phân định thẩm quyền bảo đảm nguyên tắc chính quyền cấp xã mới đảm nhận các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền cấp xã và nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền cấp huyện hiện nay, trực tiếp phục vụ người dân, tổ chức, doanh nghiệp trên địa bàn; chính quyền cấp tỉnh thực hiện quản lý, kiểm tra, giám sát. 2) Sửa đổi, bổ sung hoặc giao cơ quan có thẩm quyền rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến thủ tục hành chính; cơ chế quản lý, phối hợp bảo đảm đồng bộ với việc xác định thẩm quyền của các cơ quan nhà nước cấp tỉnh, cấp xã.

Bố cục của dự thảo Nghị định gồm 05 điều và 01 phụ lục.

Cụ thể: Điều 1. Phạm vi điều chỉnh; Điều 2. Nguyên tắc; Điều 3. Phân định thẩm quyền trong lĩnh vực nội vụ; Điều 4. Trách nhiệm của cơ quan, chức danh có thẩm quyền tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn; Điều 5. Hiệu lực thi hành.

Phụ lục sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ đối với 31 văn bản, trong đó: Nhiệm vụ quản lý nhà nước từ cấp huyện chuyển xuống cấp xã: 120 nội dung thuộc 08 lĩnh vực (lĩnh vực văn thư và lưu trữ nhà nước, lĩnh vực thi đua khen thưởng, lĩnh vực tiền lương - bảo hiểm xã hội, lĩnh vực việc làm, an toàn lao động, lĩnh vực tổ chức cán bộ, lĩnh vực thanh niên và bình đẳng giới, lĩnh vực tổ chức phi chính phủ, lĩnh vực người có công). Nhiệm vụ quản lý nhà nước từ cấp huyện chuyển lên cấp tỉnh: 21 nội dung thuộc 04 lĩnh vực (lĩnh vực văn thư và lưu trữ nhà nước, lĩnh vực thi đua khen thưởng, lĩnh vực tiền lương - bảo hiểm xã hội, lĩnh vực việc làm, an toàn lao động).

Về nguyên tắc phân định thẩm quyền: Bộ Nội vụ cho biết, dự thảo phân định thẩm quyền theo hướng: Cấp xã chủ yếu thực hiện chính sách từ cấp Trung ương và cấp tỉnh ban hành, tập trung vào các nhiệm vụ phục vụ người dân, trực tiếp giải quyết các vấn đề của cộng đồng dân cư, cung cấp các dịch vụ công cơ bản, thiết yếu cho người dân trên địa bàn. Chính quyền cấp xã mới đảm nhận các nhiệm vụ, quyề nhạn của chính quyền địa phương cấp xã và nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện hiện nay. Chính quyền địa phương cấp tỉnh thực hiện quản lý, kiểm tra, giám sát đối với hoạt động của chính quyền địa phương cấp xã.

Về nội dung phân cấp, phân quyền: dự thảo Nghị định quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn trong lĩnh vực nội vụ được chuyển giao cho chính quyền cấp xã, cấp tỉnh khi thực hiện mô hình không tổ chức chính quyền cấp huyện. Nội dung phân cấp thẩm quyền lĩnh vực nội vụ sẽ được quy định cụ thể tại Nghị định về phân cấp thực hiện một số nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực nội vụ./.

Trí Đức