Vận dụng tư duy bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa trong Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng vào các hoạt động của Đoàn Thanh niên Trường Đại học Dược Hà Nội

Từ khóa: Bảo vệ Tổ quốc; Đoàn Thanh niên; Nghị quyết Đại hội XIII; từ sớm, từ xa; Trường Đại học Dược Hà Nội.

Abstract: Building a strong contingent of Youth Union members with integrity and moral character is a key aspect of Party building in general, and particularly in fostering the Party’s ethical foundation. Applying the mindset of safeguarding the Fatherland early and from afar - an approach emphasized in the 13th National Congress Resolution of the Communist Party of Vietnam - into the activities of the Youth Union of Hanoi University of Pharmacy helps generations of members to correctly understand the Party’s ideology and the State’s policies, cultivate patriotism, and actively contribute to the cause of national defense from an early and long-term perspective, which is an urgent requirement today.

Keywords: National defense; Youth Union; 13th National Congress Resolution; early and from afar; Hanoi University of Pharmacy.

Trong bối cảnh thế giới đầy biến động, các thế lực thù địch và phần tử cơ hội không ngừng chống phá với các thủ đoạn ngày càng tinh vi, Đoàn Thanh niên cũng là pháo đài góp phần gìn giữ nền độc lập tự do của dân tộc khi bồi dưỡng cho các thế hệ đoàn viên - sinh viên lòng yêu quê hương đất nước. Vì vậy, vấn đề bảo vệ Tổ quốc Việt Nam từ sớm, từ xa không chỉ là các hoạt động của Đảng, Nhà nước, các lực lượng vũ trang mà còn là vai trò, trách nhiệm của toàn dân, trong đó có Đoàn Thanh niên Trường Đại học Dược Hà Nội.

1. Tư duy bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa trong Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng

1.1. Khái niệm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa

Quan điểm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa bao hàm cả yếu tố thời gian và không gian. “Sớm” nghĩa là nói về thời gian, các yếu tố, nội dung bảo vệ Tổ quốc cần được chủ động tiến hành từ sớm, từ trước, duy trì thường xuyên, liên tục, về mọi mặt trong thời bình. Quá trình xây dựng, củng cố, phát triển đất nước cũng là quá trình triển khai các biện pháp phòng ngừa, bảo vệ, bảo vệ từ trước. Nói “bảo vệ Tổ quốc từ sớm” có nghĩa là phải có chiến lược bảo vệ, tự bảo vệ bên trong; phòng chống, ngăn ngừa, triệt tiêu các nhân tố phá hoại, mất ổn định bên trong lẫn bên ngoài.

“Bảo vệ Tổ quốc từ xa” (không gian) được hiểu là cần phải chủ động cảnh giác, sớm phát hiện, triệt tiêu các nhân tố bất lợi, nhất là các nhân tố bên trong có thể gây ra đột biến. Hiện nay, cần chủ động đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hành động xâm phạm chủ quyền, biển, đảo, lợi ích quốc gia - dân tộc, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ nhân dân.

 Nói cách khác, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa có thể hiểu theo nghĩa hẹp là bảo vệ ngoài biên giới lãnh thổ, còn theo nghĩa rộng chính là bao gồm cả bảo vệ Tổ quốc từ bên ngoài lãnh thổ và bảo vệ từ trước, phòng ngừa từ trước, chủ động chuẩn bị các điều kiện để có thể bảo vệ Tổ quốc ngay trong thời bình, khi đất nước chưa nguy, lấy việc phòng ngừa từ trước, chuẩn bị từ trước làm chủ yếu, theo phương châm không phải sử dụng chiến tranh là thượng sách.

1.2. Tầm quan trọng của việc bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa

Trong sáu từ quý giá  “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, từ “Độc lập” được đặt đầu tiên. Độc lập là khởi nguồn của Tự do và Hạnh phúc. Giữ vững độc lập và chủ quyền lãnh thổ vừa là mục tiêu - nhiệm vụ sống còn, vừa là khát vọng cháy bỏng của Nhân dân ta. Thực tiễn lịch sử dân tộc đã để lại cho chúng ta những bài học xương máu, tới nay vẫn còn nguyên giá trị, nhắc nhở chúng ta: muốn bảo vệ độc lập nhất định phải có kế sách giữ nước từ sớm, từ xa.

Trong những năm tới, tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp và có nhiều yếu tố không thuận lợi, dễ gây mất ổn định. Trong bối cảnh đó, một trong những phương thức tốt nhất, hiệu quả nhất được coi là thượng sách giữ nước là giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị, ngăn ngừa không để xảy ra xung đột và chiến tranh dưới bất kỳ hình thức, quy mô nào. Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa được xác định là sự lựa chọn thông minh nhất, phù hợp nhất, có lợi nhất. Đó còn là vấn đề cực kỳ hệ trọng liên quan đến sự tồn tại và phát triển của đất nước.

1.3. Biện pháp bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa

Thứ nhất, tăng cường giáo dục quốc phòng, an ninh để mọi cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức rõ đối tượng, âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch; tuyên truyền cho người dân nắm vững những nội dung cơ bản của Nghị quyết Đại hội Đảng, đặc biệt là quan điểm của Đảng ta về bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, nhằm tạo sự đồng thuận cao của xã hội trong việc tổ chức thực hiện.

Thứ hai, chủ động nghiên cứu, nắm chắc tình hình thế giới và khu vực, nhất là các yếu tố tác động đến quốc phòng và an ninh, làm cơ sở cho việc xác định chủ trương, giải pháp ngăn chặn, xử lý có hiệu quả các tình huống, không để Tổ quốc bị động, bất ngờ.

Thứ ba, quan tâm phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, đảm bảo dân chủ; đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đẩy mạnh phòng, chống tự diễn biến, tự chuyển hóa; tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, xây dựng lực lượng vũ trang từng bước hiện đại; xây dựng thế trận lòng dân vững chắc; giải quyết tốt vấn đề “trong ấm, ngoài êm”, tạo sức mạnh tổng hợp để bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Thứ tư, kết hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh, kinh tế, văn hóa, giáo dục, đối ngoại… trong từng chiến lược, từng kế hoạch, bước đi; đặc biệt, tăng cường đối ngoại quốc phòng để tạo môi trường thuận lợi cho bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa. Lịch sử dân tộc ta trải qua rất nhiều cuộc chiến tranh gian khổ, nên hơn ai hết chúng ta trân trọng và khao khát hòa bình. Trong bối cảnh quốc tế mới cần thiết phải tăng cường đối ngoại quốc phòng, tích cực tham gia vào hoạt động giữ gìn hòa bình thế giới, bởi tham gia kiến tạo hòa bình khu vực và thế giới cũng là kiến tạo hòa bình cho chính chúng ta.

Thứ năm, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, hiệu lực quản lý của Nhà nước đối với củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, phát huy tốt vai trò của các lực lượng trong việc hoàn thiện các thể chế quốc phòng, an ninh bảo vệ Tổ quốc; đẩy mạnh nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn các hoạt động liên quan đến bảo vệ Tổ quốc làm cơ sở cho thực hiện bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa đạt kết quả tốt.

2. Vận dụng tư duy bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa trong Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng vào các hoạt động của Đoàn Thanh niên Trường Đại học Dược Hà Nội

2.1. Nội dung giáo dục cơ bản của Đoàn Thanh niên Trường Đại học Dược Hà Nội trong các hoạt động

Thứ nhất, giáo dục đoàn viên lòng tự hào, tự tôn, tự trọng dân tộc sâu sắc.

Tự hào về các giá trị chân chính của dân tộc: về đất nước, truyền thống lịch sử anh hùng, bất khuất, yêu nước, thương nòi; về văn hóa dân tộc, giá trị tinh thần bền vững; tự hào về Đảng, về Bác Hồ. Tự hào không có nghĩa là tự kiêu, coi thường thiên hạ, mà cần biết nhìn nhận một cách khách quan, khoa học. Tự tôn là biết nâng niu, trân trọng gìn giữ những giá trị tốt đẹp của dân tộc. Tự trọng dân tộc thì phải làm cho mình, cho mọi người Việt Nam tốt lên, đẹp lên, ngày càng phát triển. Tự trọng là không cam chịu để đất nước mình lạc hậu, nghèo nàn, thua kém nước khác.

Thứ hai, giáo dục đoàn viên hoài bão, khát vọng, ý chí thực hiện “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.

 Đây vừa là mục tiêu, vừa là nhiệm vụ, là mẫu số chung của mọi người Việt Nam. Mọi người dân Việt Nam phải nỗ lực vươn lên thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu, dốt nát; biết làm giàu chính đáng, làm giàu cho tập thể, cho Tổ quốc, tích cực xây dựng đất nước ngày một phát triển và kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.

Thứ ba, giáo dục đoàn viên tinh thần sẵn sàng làm mọi việc vì dân, vì nước, với ý chí nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng.

Trong chiến tranh, các thế hệ cha anh ta đã phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, gian khổ. Nhưng khó khăn, gian khổ đó không ngăn nổi cha anh ta tiến về phía trước, bởi trong trái tim các anh luôn có tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, luôn cháy bỏng khát khao “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Ngày nay, trong công cuộc đổi mới, phát triển và hội nhập, mỗi người dân, đặc biệt thế hệ thanh niên cần phát huy truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ” với ý chí nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng; góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thứ tư, giáo dục đoàn viên tinh thần kiên quyết đấu tranh với mọi hành động xâm phạm lợi ích của Tổ quốc, của Nhân dân.

Để có được thành tựu như ngày hôm nay, Đảng và Nhân dân ta đã trải qua cả một quá trình đấu tranh cách mạng lâu dài, đầy gian khổ và hy sinh để đánh bại các kẻ thù xâm lược hùng mạnh, bảo vệ nền độc lập dân tộc và chủ quyền thiêng liêng của đất nước. Vì vậy, các thế hệ hôm nay và mai sau luôn phải trân trọng quá khứ, nắm giữ tương lai, nâng cao tinh thần cảnh giác và kiên quyết làm thất bại mọi âm mưu xâm phạm lợi ích quốc gia, dân tộc; tích cực đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; xây dựng đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn.

Thứ năm, giáo dục đoàn viên tinh thần kết hợp chủ nghĩa yêu nước chân chính và chủ nghĩa quốc trong sáng của giai cấp công nhân.

Chủ nghĩa yêu nước Việt Nam là sản phẩm tinh thần cao quý nhất của dân tộc ta, chủ nghĩa yêu nước giữ vị trí chuẩn mực cao nhất của đạo lý và là nấc thang cao nhất trong giá trị của dân tộc. Vì thế phải gìn giữ, bồi đắp và phát huy không ngừng. Chủ nghĩa yêu nước Việt Nam không phải là chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, vị kỷ, mà biết phát huy nội lực, tranh thủ ngoại lực; biết thực hiện nghĩa vụ quốc tế phù hợp với khả năng thực tế và hoàn cảnh quốc tế cho phép.

2.2. Các hoạt động cụ thể của Đoàn Thanh niên Đại học Dược Hà Nội trong việc vận dụng tư duy bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa của Đảng

Một là, tích cực giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên – sinh viên. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục truyền thống được tổ chức thường xuyên, có sự tập trung cao nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn, các sự kiện chính trị trọng đại, với nhiều hình thức sinh động, hấp dẫn, phù hợp với tâm lý tuổi trẻ, đã thu hút đông đảo đoàn viên, sinh viên tham gia. Công tác giáo dục đạo đức, nếp sống, nắm bắt tình hình tư tưởng và dư luận xã hội trong đoàn viên, sinh viên ngày càng được chú trọng. Đoàn trường đã tăng cường tổ chức các hoạt động nhằm giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá của Thủ đô ngàn năm văn hiến, đồng thời tuyên truyền đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong đoàn viên, thanh niên.

Hai là, triển khai nội dung học tập chuyên đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” theo từng năm thông qua nhiều hình thức, đặc biệt trên mạng xã hội, các chi đoàn đã thực hiện nghiêm túc, hiệu quả. Phối hợp với phòng Công tác học viên, sinh viên – Y tế, Phòng An ninh chính trị nội bộ, Công an Thành phố Hà Nội (PA83) và Đại học Phòng cháy, chữa cháy tổ chức “Tuần sinh hoạt công dân sinh viên” đầu khóa, đầu năm, cuối khóa. Thông qua công tác giảng dạy, các đoàn viên giáo viên lồng ghép tuyên truyền, giáo dục đoàn viên - sinh viên về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, định hướng tư tưởng đối với các vấn đề thời sự, chính trị...

Ba là, thông qua việc tổ chức “Tuần sinh hoạt công dân - sinh viên” đầu khóa, đầu năm, cuối khóa; Đoàn Thanh niên còn tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; phối hợp với Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức tập huấn về Luật An toàn giao thông. Đầu năm sinh viên toàn trường tham gia ký cam kết không vi phạm ma túy và các tệ nạn xã hội khác, cuối năm giáp Tết các sinh viên ký cam kết không sử dụng các loại chất kích thích cấm, tuân thủ Luật An toàn giao thông.

Bốn là, triển khai thường xuyên, liên tục các hoạt động giáo dục ý thức quốc phòng, an ninh, ý thức bảo vệ chủ quyền biển, đảo, biên giới đất nước nhằm khơi dậy được lòng yêu nước, tinh thần dân tộc, quyết tâm bảo vệ chủ quyền Tổ quốc trong thế hệ trẻ. Trong đó, nổi bật là hoạt động tham gia Cuộc thi trực tuyến tìm hiểu lịch sử 60 năm Phong trào Ba sẵn sàng, Hành trình Sinh viên Việt Nam với biển, đảo Tổ quốc... do Thành đoàn tổ chức. Các buổi tuyên truyền này không chỉ nhằm mục đích giáo dục mà còn khơi dậy tinh thần trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc bảo vệ và xây dựng đất nước...

Năm là, Đoàn Thanh niên trường duy trì và mở rộng các tổ thăm dò dư luận, tuyên truyền về công tác phòng, chống tệ nạn xã hội tại các khu vực tập trung đông đoàn viên, thanh niên ngoại trú thông qua hệ thống các câu lạc bộ, qua website, email, mạng xã hội... từ đó tham mưu với Đảng ủy, Ban Giám hiệu nhà trường kịp thời giải quyết những vấn đề bức xúc, giúp đoàn viên, thanh niên yên tâm học tập, rèn luyện, cung cấp thông tin chính thống để kịp thời xử lý các tình huống nhạy cảm, góp phần đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Đặc biệt, tháng 7/2024, Ban Thường vụ Đoàn Trường Đại học Dược Hà Nội đã ký quyết định thành lập Câu lạc bộ Lý luận trẻ - Trường Đại học Dược Hà Nội. Câu lạc bộ Lý luận trẻ là mô hình tập hợp các cán bộ đoàn, đoàn viên, thanh niên yêu thích và có khả năng nghiên cứu, trao đổi về lý luận, nghiên cứu về Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, về Đảng Cộng sản Việt Nam và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội trong giai đoạn mới, về tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, nâng cao khả năng hoạt động thực tiễn và khái quát thành lý luận khoa học.

Sáu là, tích cực hoạt động trong phong trào thiện nguyện, hiến máu nhân đạo, an sinh xã hội. Đội Thanh niên tình nguyện vận động hiến máu nhân đạo hoạt động thường kỳ và tổ chức được 02 đợt/năm hiến máu toàn trường với tổng số đơn vị máu thu được là gần 2.000 đơn vị/cả nhiệm kỳ, đội còn là thành viên tích cực thuộc Chi hội 15/10, tham gia tuyên truyền vận động hiến máu nhân đạo tại nhiều khu vực trên địa bàn Hà Nội và nhiều chương trình tình nguyện có ý nghĩa lớn, như: “Hướng về miền Trung 2020” của đội tình nguyện dược,  “Lễ hội Xuân Hồng”, “Sắc hồng blouse”... do Hội Thanh niên vận động hiến máu thành phố Hà Nội tổ chức.

Quan điểm bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa” được Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đặt ra, thể hiện rõ tinh thần chủ động, tích cực chăm lo xây dựng sức mạnh tổng hợp của quốc gia ngay từ trong thời bình. Đoàn Thanh niên Trường Đại học Dược Hà Nội đã vận dụng tư duy bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa trong Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng vào các hoạt động đoàn để các đoàn viên - sinh viên tích cực học tập, rèn luyện, cảnh giác, chống lại mọi âm mưu chống phá Đảng, Nhà nước, mọi hành động đi ngược lại với lợi ích của quốc gia - dân tộc./.

Tài liệu tham khảo:

1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQG-ST, H.2021.

2. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb CTQG-ST, H.2021.

3. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học, Nxb CTQG-ST, H.2021.

4. Bộ Nội vụ - Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam, Báo cáo quốc gia về thanh niên Việt Nam, Hà Nội, tháng 6/2015.

5. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 15, Nxb CTQG-ST, H.2011.

ThS Vũ Thị Thảo
 Trường Đại học Dược Hà Nội