Trách nhiệm của đội ngũ đảng viên trẻ ở các nhà trường quân đội trong tự học tập, rèn luyện để nâng cao phẩm chất, năng lực

Từ khóa: Cán bộ, đảng viên; tự học tập, rèn luyện; tư tưởng Hồ Chí Minh.

Abstract: In the current context, self-study, self-cultivation, and self-discipline are objective requirements for cadres and Party members in the Army to truly be pioneers, role models, and worthy of the title “Uncle Ho’s Soldiers”. At the same time, this is an urgent demand for Party committees, Party organizations, cadres, and Party members to always uphold their sense of responsibility in building and strengthening solidarity and unity within the Party, and in developing clean, strong, exemplary grassroots Party organizations.

Keywords: Cadres, Party members; self-study, self-discipline; Ho Chi Minh’s ideology.

Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn coi trọng công tác xây dựng Đảng, việc rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên là vấn đề then chốt và sống còn, có ý nghĩa quyết định đến sự tồn tại, phát triển của Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: "Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân"(1). Trong từng nhiệm kỳ Đảng ta đã có nhiều chủ trương, nghị quyết, chỉ thị, quy định về xây dựng, phát triển và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên, đặc biệt là đội ngũ đảng viên trẻ. Ở các nhà trường quân đội, đội ngũ đảng viên trẻ là lực lượng đông đảo, giữ vai trò quan trọng, xung kích trong thực hiện nhiệm vụ giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học, xây dựng nhà trường quân đội vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Vì vậy, mỗi đảng viên trẻ ở các nhà trường quân đội phải thường xuyên đề cao trách nhiệm trong tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, trau dồi lý tưởng, lao động, cống hiến, xứng đáng là những “hạt giống đỏ” của cách mạng.

Trong tình hình hiện nay, việc tu dưỡng, rèn luyện của đảng viên trẻ đang trở thành yêu cầu cấp thiết để ngăn chặn suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên, góp phần làm trong sạch Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng Đảng ngang tầm với yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trước những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ đảng viên trẻ đã làm ảnh hưởng đến uy tín và thanh danh của Đảng trước Nhân dân. Vì vậy, đội ngũ cán bộ, đảng viên, đặc biệt là lực lượng đảng viên trẻ ở các nhà trường quân đội phải nêu cao ý thức tự tu dưỡng, rèn luyện, tự học tập trong môi trường mới, để không ngừng nâng cao hơn nữa bản lĩnh chính trị, trình độ, tri thức khoa học cần thiết và phẩm chất đạo đức, lối sống, phương pháp và tác phong làm việc, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Để quá trình nâng cao ý thức trách nhiệm của đội ngũ đảng viên trẻ ở các nhà trường quân đội đạt được hiệu quả tốt, cần thực hiện đồng bộ các biện pháp sau:

Một là, tạo sự chuyển biến trong nhận thức và trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp về nâng cao trách nhiệm cho đảng viên trẻ ở các nhà trường quân đội.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Đạo đức cách mạng không phải ở trên trời sa xuống, nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”(2). Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nhắc nhở: “Mỗi cán bộ, đảng viên phải tự giác học tập, ra sức tu dưỡng, rèn luyện để không ngừng nâng cao trình độ nhận thức, trở thành những con người có văn hóa, có liêm sỉ”(3). Đảng ta yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên phải “nâng cao ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng suốt đời, “tự soi”, “tự sửa” và nêu cao danh dự, lòng tự trọng của người đảng viên”(4). Theo đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp ở các nhà trường quân đội cần nhận thức toàn diện những yêu cầu khách quan của quá trình nâng cao ý thức trách nhiệm cho đội ngũ đảng viên trẻ, coi đây là một trong những nội dung trọng tâm, trọng điểm cần tập trung lãnh đạo, tổ chức thực hiện một cách hiệu quả, thường xuyên. Hàng năm, thông qua tổng kết các mặt hoạt động cần rất nghiêm túc trong việc đánh giá chất lượng cán bộ, đảng viên; xác định đúng phương hướng, biện pháp bồi dưỡng nhằm phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực cho đảng viên trẻ. Đồng thời, chấn chỉnh kịp thời, xử lý kỷ luật nghiêm đối với những đảng viên trẻ ý thức trách nhiệm thấp đối với công việc, tập thể, vi phạm chuẩn mực, đạo đức nhà giáo.

Việc tu dưỡng, rèn luyện của đảng viên trẻ cần được thực hiện một cách nghiêm túc, tự giác, có hiệu quả gắn với “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, trong đó, chú trọng quán triệt, tập trung làm tốt ba vấn đề: Học tập, làm theo Bác và nêu gương của cán bộ, đảng viên. Bên cạnh đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần căn cứ vào điều kiện cụ thể của mỗi nhà trường, quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần, điều kiện ăn ở, sinh hoạt, công tác để đội ngũ đảng viên nói chung, đảng viên trẻ nói riêng thật sự yên tâm công tác, cống hiến cho sự nghiệp giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học và xây dựng các nhà trường quân đội.

Hai là, mỗi đảng viên trẻ cần xây dựng và quyết tâm thực hiện kế hoạch tu dưỡng, rèn luyện thông qua các bản cam kết, chương trình hành động, bản đăng ký thực hiện trách nhiệm nêu gương trong mỗi cơ quan, đơn vị.

Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn cán bộ, đảng viên: “Nếu không chịu khó học thì không tiến bộ được... Xã hội càng đi tới, công việc càng nhiều, máy móc càng tinh xảo. Mình mà không chịu học thì lạc hậu, mà lạc hậu là bị đào thải, tự mình đào thải mình”(5). Do vậy, nội dung giáo dục, bồi dưỡng nâng cao ý thức trách nhiệm cho đảng viên viên trẻ cần bảo đảm tính toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm phù hợp với đặc điểm nhiệm vụ của từng nhà trường quân đội. Theo đó, tập trung tuyên truyền, giáo dục cho đảng viên trẻ nhận thức sâu sắc quan điểm của Đảng, Nghị quyết của Quân ủy Trung ương và của các nhà trường quân đội về đổi mới công tác giáo dục, đào tạo; vị trí, vai trò, chức trách, nhiệm vụ của đảng viên; đồng thời, chú trọng bồi dưỡng nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng, phát huy phẩm chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân… Những nội dung này là nền tảng quan trọng để khơi dậy ở đảng viên trẻ lương tâm, trách nhiệm, nhiệt huyết, yêu ngành, yêu nghề, khát vọng cống hiến cho sự phát triển của mỗi nhà trường.

Tích cực vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức, phương pháp trong thực tiễn giáo dục, bồi dưỡng nâng cao ý thức trách nhiệm của đảng viên trẻ trong tự học tập, tự tu dưỡng. Theo đó, các chủ thể cần linh hoạt, sáng tạo trong lựa chọn, kết hợp các hình thức, phương pháp giáo dục, bồi dưỡng nhằm mang lại hiệu quả cao nhất. Hoạt động đó cần được thực hiện một cách đồng thời với quá trình tổ chức thực hiện công tác giáo dục, đào tạo; thông qua giáo dục chính trị cho sĩ quan hàng năm; giáo dục, bồi dưỡng gắn với thực hành dân chủ và tăng cường xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật; sinh hoạt tự phê bình và phê bình. Đồng thời, hoạt động giáo dục, bồi dưỡng nâng cao ý thức trách nhiệm cho đảng viên trẻ còn được thực hiện thông qua các mặt hoạt động công tác đảng, công tác chính trị và thông qua các khâu, các bước của quá trình tổ chức thực hiện các nhiệm vụ…

Ba là, xây dựng môi trường văn hóa sư phạm làm nền tảng nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của đội ngũ đảng viên trẻ trong tự học tập, tự tu dưỡng nâng cao phẩm chất, năng lực.

Môi trường văn hóa sư phạm ở các nhà trường quân đội có vai trò quan trọng đối với công tác giáo dục, rèn luyện, xây dựng những phẩm chất, năng lực hoạt động thực tiễn của cán bộ, đảng viên, học viên và xây dựng các tập thể quân nhân một cách toàn diện. Vì vậy, môi trường văn hóa sư phạm tác động mạnh mẽ, làm chuyển hóa các ý thức và tình cảm, thúc đẩy tính tích cực của cán bộ, đảng viên trẻ trong thực hiện các nhiệm vụ giáo dục, đào tạo. Để xây dựng môi trường văn hóa sư phạm lành mạnh, cấp ủy, chỉ huy các cấp ở các nhà trường quân đội cần vận dụng linh hoạt, sáng tạo biện pháp như: xây dựng các quan hệ văn hóa lành mạnh, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa… trong đó, cần thường xuyên quan tâm giữ gìn, lan tỏa, phát huy vai trò của các giá trị văn hóa quân sự, cốt lõi là phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”; đây chính là nền tảng để đảng viên trẻ thấy được vinh dự, trách nhiệm của bản thân, từ đó chuyển hóa thành ý chí quyết tâm phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ.

Môi trường văn hóa sư phạm ở các nhà trường quân đội sẽ trở thành “màng lọc”, tôn vinh những giá trị nhân văn, những cá nhân điển hình trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ; ngăn ngừa, phòng chống nhận thức, hành vi lệch chuẩn. Vì vậy, đây là biện pháp quan trọng, giữ vai trò nền tảng định hướng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên trẻ nâng cao ý thức trách nhiệm của bản thân để nâng cao phẩm chất, năng lực, tư cách đảng viên, luôn xứng đáng với niềm tin yêu của nhân dân.

Bốn là, phát huy tính tích cực, tự giác của đảng viên trẻ trong tự nâng cao ý thức trách nhiệm trong học tập, rèn luyện, tu dưỡng về phẩm chất, năng lực, tư cách đảng viên, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao.

Tự giác trong học tập, nghiên cứu khoa học để nâng cao trình độ mọi mặt, tự bồi dưỡng tình cảm, tự củng cố niềm tin của bản thân giữ vị trí, vai trò chủ đạo, quyết định trực tiếp chất lượng, hiệu quả của quá trình nâng cao ý thức trách nhiệm của đảng viên trẻ ở các nhà trường quân đội. Mỗi đảng viên trẻ cần xác định đúng động cơ nghề nghiệp, đây không chỉ là một trong những động lực quan trọng góp phần thúc đẩy tính tích cực, tự giác trong tự học, tự nghiên cứu nâng cao trình độ chuyên môn mà còn là sự thôi thúc bên trong để phát huy tính tích cực trong tự phát triển năng lực chuyên môn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Lấy tự học làm cốt. Phát huy tốt vai trò của tập thể quân nhân trong xây dựng mối quan hệ đoàn kết, tương trợ giúp đỡ lẫn nhau trong quá trình học tập, phải đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau học tập, mạnh dạn, thật thà tự phê bình và phê bình, để đạt đến đoàn kết, nhất trí cao. Phát huy vai trò nêu gương về ý thức trách nhiệm của đảng viên trẻ trong thực hiện các nhiệm vụ được giao, thì sự hướng dẫn, chỉ đạo của các chủ thể, các lực lượng sư phạm khác cũng hết sức quan trọng. Các đơn vị quản lý cần tạo môi trường, điều kiện tốt nhất về cơ sở vật chất và thời gian cho đảng viên tự học, tự nghiên cứu, tự rèn luyện.

Đề cao trách nhiệm của đảng viên trẻ ở các nhà trường quân đội trước yêu cầu xây dựng tổ chức đảng, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên luôn là một nhiệm vụ quan trọng, trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học ở nhà trường quân đội. Đặc biệt, trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ, mục tiêu xây dựng nhà trường quân đội thông minh, hiện đại đã và đang đặt ra cho đảng viên trẻ phải phát huy tính tích cực, tự giác trong tự học, tự nghiên cứu nâng cao trình độ, tự phát triển năng lực chuyên môn; đồng thời, luôn đề cao tinh thần trách nhiệm trong tu dưỡng, rèn luyện thực hành đạo đức cách mạng, nêu gương về đạo đức và lối sống trong mọi hoạt động. Đây chính là cơ sở để đảng viên trẻ ở các nhà trường quân đội sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Ghi chú:

(1), (2) Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 2, Nxb CTQG-ST, H.2011, tr.611-612,  tr.602, 612.

 (3) Nguyễn Phú Trọng, Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Nxb CTQS-ST, H.2022, tr.327.

(4) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập II, Nxb CTQG-ST, H.2021, tr.237.

(5) Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 12, Nxb CTQG-ST, H.2011, tr.333.

Ngô Mạnh Dương - Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng