Từ 161 đơn vị hành chính cấp xã hiện có (08 phường, 14 thị trấn, 139 xã), tỉnh Cao Bằng thống nhất sẽ giảm 105 đơn vị hành chính cấp xã (05 phường, 100 xã, thị trấn), để còn lại 56 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 53 xã, 03 phường. Đây là bước đi mạnh mẽ hướng tới một bộ máy chính quyền tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, phục vụ tốt hơn cho người dân.
Tại sao tỉnh Cao Bằng lại không sáp nhập với địa phương khác
Theo Quyết định số 759/QĐ-TTg ngày 14/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ do Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình ký phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính (ĐVHC) các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (Đề án) đã nhấn mạnh sự phân chia ĐVHC lãnh thổ ở các quốc gia đều dựa trên những tiêu chí, những đặc trưng nhất định về địa lý tự nhiên, các điều kiện kinh tế - xã hội, yếu tố dân cư, lịch sử, văn hóa. Trong bối cảnh phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN), xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam và hội nhập quốc tế sâu rộng cần thiết phải mở rộng và đảm bảo tính thống nhất về không gian địa lý, sự liên thông các nguồn lực, bố trí và sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả các nguồn lực phát triển của đất nước. Việc xây dựng nền quản trị quốc gia hiện đại, hiệu lực, hiệu quả với sự tham gia của nhiều chủ thể dựa trên nền tảng công nghệ thông tin, chuyển đổi số đã và đang làm thay đổi vai trò quản lý của các cấp chính quyền địa phương. Hệ thống hạ tầng giao thông, hạ tầng công nghệ thông tin ngày càng phát triển, tạo khả năng kết nối hiệu quả giữa chính quyền và người dân, cộng đồng doanh nghiệp, khoảng cách không gian giữa chính quyền và người dân, doanh nghiệp không còn nhiều ý nghĩa về địa lý và ranh giới địa giới giữa các ĐVHC. Vì vậy, tổ chức hợp lý, hướng đến ổn định lâu dài của ĐVHC các cấp có vai trò quan trọng trong việc bảo đảm hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền địa phương, phát huy được những tiềm năng, lợi thế của mỗi địa phương, vùng nói riêng và của cả nước nói chung.
Đồng thời, trên cơ sở nghiên cứu lịch sử hình thành, phát triển, quá trình sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) các cấp ở Việt Nam, cơ sở khoa học về các yếu tố cấu thành ĐVHC cấp tỉnh và kinh nghiệm quốc tế, đề xuất 06 tiêu chí sắp xếp, sáp nhập ĐVHC cấp tỉnh gồm: diện tích tự nhiên; quy mô dân số; tiêu chí về lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc; tiêu chí về địa kinh tế; tiêu chí về địa chính trị; tiêu chí về quốc phòng, an ninh. Căn cứ vào 06 tiêu chí và định hướng của Bộ Chính trị, Ban Bí thư tại Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/02/2025, Kết luận số 130-KL/TW ngày 14/3/2025 và kết luận số 137-KL/TW ngày 28/3/2025, Chính phủ đã nghiên cứu kỹ lưỡng, đa chiều với tư duy đổi mới và tầm nhìn chiến lược xây dựng phương án sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh trình Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương thông qua với định hướng cụ thể có 52 đơn vị hành chính cấp tỉnh thực hiện việc sắp xếp, riêng đối với tỉnh Cao Bằng có diện tích tự nhiên chưa đạt theo quy định (6.700,4 km2 chỉ đạt 83,8% tiêu chuẩn) nhưng không thực hiện sắp xếp vì các lý do, đó là: thứ nhất, tỉnh Cao Bằng có đường biên giới quốc gia rất dài giáp với Trung Quốc, địa hình đồi núi cao chia cắt phức tạp, hiểm trở, có gần 95% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. Thứ hai, các tỉnh giáp ranh đều không phù hợp để sắp xếp, sáp nhập: phía Tây giáp ranh tỉnh Hà Giang đã dự kiến sáp nhập với tỉnh Tuyên Quang thành một tỉnh mới có diện tích tự nhiên lớn. Phía Nam giáp ranh với tỉnh Bắc Kạn nhưng đã dự kiến sáp nhập với tỉnh Thái Nguyên. Phía Đông giáp ranh với tỉnh Lạng Sơn có diện tích lớn và đã bảo đảm đạt 100% cả 2 tiêu chuẩn về diện tích và quy mô dân số, nếu sáp nhập tỉnh Cao Bằng và tỉnh Lạng Sơn sẽ thành một tỉnh mới có chiều dài đường biên giới lớn, khó khăn trong công tác bảo đảm quốc phòng an ninh.
Tuy không thuộc diện sáp nhập với tỉnh khác nhưng Cao Bằng vẫn nghiêm túc thực hiện và triển khai thực hiện Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII; Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/02/2025, Kết luận số 130 KL/TW ngày 28/3/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về việc sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình chính quyền 02 cấp; Nghị quyết số 74/NQ-CP ngày 07/4/2025 của Chính phủ về việc sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 02 cấp; Quyết định số 759/QĐ-TT ngày 14/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương 02 cấp.
Hình ảnh tỉnh Cao Bằng (nguồn: https://baochinhphu.vn) |
Triển khai mạnh mẽ việc thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính
Thời gian qua, tỉnh Cao Bằng đã thực hiện sắp xếp, sáp nhập ĐVHC cấp xã giai đoạn 2019 - 2021. Qua đó, số ĐVHC cấp huyện giảm từ 13 xuống 10 (giảm 03 huyện) và cấp xã giảm từ 199 xuống còn 161 (giảm 38 xã). Tuy nhiên, số lượng ĐVHC cấp xã còn lớn, có quy mô nhỏ, chưa đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số còn nhiều, dẫn đến làm phân tán các nguồn lực, tiềm năng của các địa phương cho phát triển kinh tế - xã hội; ảnh hưởng đến công tác quy hoạch, đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội. Số lượng ĐVHC cấp xã lớn dẫn đến tăng số lượng của các cơ quan, tổ chức của Đảng, đoàn thể, chính quyền, tăng số lượng biên chế cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị ở địa phương, dẫn đến tổ chức bộ máy chính quyền còn cồng kềnh, tầng nấc, lãng phí ngân sách nhà nước và nguồn lực cho đầu tư phát triển. Nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cấp chính quyền địa phương có sự chồng lấn, trùng lặp. Chính quyền địa phương ở cấp huyện chủ yếu giữ vai trò trung gian trong thực thi chính sách, pháp luật và các văn bản hướng dẫn thực hiện từ cấp tỉnh xuống cấp xã.
Triển khai thực hiện Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII; Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/02/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; Kết luận số 137-KL/TW ngày 28/3/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp; Kết luận số 155-KL/TW ngày 17/5/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về một số nhiệm vụ trọng tâm cần tập trung thực hiện về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính từ nay đến ngày 30/6/2025; Kết luận số 157-KL/TW ngày 25/5/2025 của Bộ Chính trị về triển khai thực hiện các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính; Kết luận số 163-KL/TW ngày 06/6/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về thực hiện một số nội dung, nhiệm vụ khi sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính theo các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các văn bản hướng dẫn của Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, phương án sắp xếp đơn vị hành chính của tỉnh Cao Bằng xác định mục tiêu lớn nhất là xây dựng một mô hình quản lý phù hợp với đặc điểm miền núi, vùng cao, biên giới và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Qua đó, không chỉ tiết kiệm ngân sách, giảm chi phí hành chính mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở cơ sở, thu hẹp khoảng cách giữa các khu vực, tăng cường sự gắn bó, gần gũi giữa chính quyền với nhân dân.
Bên cạnh đó, tỉnh Cao Bằng còn chú ý là việc đặt tên cho các ĐVHC mới sau sáp nhập được thực hiện theo tinh thần khoa học, hệ thống, dễ đọc, dễ nhớ và mang bản sắc riêng của từng vùng miền. Tên gọi được cân nhắc kỹ lưỡng trên nền tảng các yếu tố văn hóa, lịch sử, dân tộc và phong tục địa phương, hướng tới sự ổn định lâu dài và bền vững.
Tại Hội nghị lần thứ 68 (mở rộng) Ban Thường vụ Tỉnh ủy Cao Bằng khóa XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 bàn về phương án, dự thảo Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy Quản Minh Cường nhấn mạnh: việc thực hiện chủ trương chính quyền 02 cấp là chủ trương rất lớn, phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển kinh tế - xã hội chung, đảm bảo khả năng quản lý của chính quyền cơ sở, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo hướng Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả, tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức. Đồng thời, các đại biểu đưa ra các phương án trong công tác triển khai thực hiện tại địa phương, đơn vị, trong đó các đơn vị hành chính cấp huyện đã triển khai thành nội dung sinh hoạt chuyên đề, triển khai lấy ý kiến rộng rãi trong Nhân dân, ban hành hướng dẫn chi tiết các nội dung sắp xếp triển khai trong Nhân dân, việc chuẩn bị cơ sở vật chất, trụ sở để bộ máy mới hoạt động hiệu quả.
Tại Hội nghị, các đại biểu đã biểu quyết, thống nhất về tên các ĐVHC cấp phường, gồm: phường Thục Phán được thành lập trên cơ sở nhập 05 ĐVHC (phường Sông Hiến, phường Đề Thám, phường Hợp Giang, xã Hưng Đạo và xã Hoàng Tung, thuộc TP Cao Bằng); phường Nùng Trí Cao thành lập trên cơ sở nhập 03 ĐVHC (phường Sông Bằng, phường Ngọc Xuân và xã Vĩnh Quang, thuộc TP Cao Bằng); phường Tân Giang được thành lập trên cơ sở nhập 05 ĐVHC (phường Tân Giang, phường Duyệt Trung, phường Hòa Chung, xã Chu Trinh thuộc TP Cao Bằng và xã Lê Chung huyện Hòa An).
Huyện Bảo Lạc sau sắp xếp còn 8 xã; Bảo Lâm còn 05 xã; huyện Hạ Lang còn 04 xã; huyện Hà Quảng còn 7 xã; huyện Hòa An còn 04 xã; huyện Nguyên Bình còn 07 xã; huyện Quảng Hòa còn 05 xã; huyện Thạch An còn 06 xã; huyện Trùng Khánh còn 07 xã; thành phố Cao Bằng còn 03 xã, phường. Tỷ lệ sáp nhập đạt 34,8% trên tổng số đơn vị hành chính hiện có, với quy mô tổ chức giảm mạnh từ 60 đến 70%.
Ủy ban nhân dân tỉnh Cao Bằng đã giao cho các sở, ban, ngành tham mưu giúp UBND tỉnh chỉ đạo, hướng dẫn rà soát xây dựng phương án tiếp nhận, bàn giao, sử dụng các trụ sở làm việc, tài sản, cơ sở vật chất của các cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện sắp xếp tại các ĐVHC cấp huyện, cấp xã sau khi sắp xếp; chỉ đạo, hướng dẫn đảm bảo an ninh trật tự an toàn xã hội trên địa bàn trong quá trình triển khai, thực hiện về chủ trương, đề án, phương án, việc tổ chức lấy ý kiến cử tri trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. Đồng thời, các sở, ban, ngành chủ trì, hướng dẫn UBND cấp huyện, cấp xã xây dựng phương án sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy của cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện sắp xếp tại các ĐVHC cấp xã sau khi sắp xếp; phương án bố trí, sắp xếp chức danh lãnh đạo, quản lý, phân công nhiệm vụ cho cán bộ, công chức, viên chức cấp huyện, cán bộ, công chức cấp xã; thực hiện chế độ, chính sách tinh giản biên chế những người dôi dư do sắp xếp lại tổ chức bộ máy, nhân sự theo chức năng, nhiệm vụ của ngành.
Các huyện và thành phố Cao Bằng đã tích cực triển khai và chỉ đạo UBND cấp xã tổ chức quán triệt, tuyên truyền, vận động, cung cấp đầy đủ thông tin đến cán bộ, đảng viên và Nhân dân về chủ trương, đề án, phương án sắp xếp; xây dựng phương án chi tiết về việc sắp xếp các ĐVHC cấp xã; chỉ đạo UBND cấp xã tổ chức lấy ý kiến cử tri theo quy định; xây dựng phương án tiếp nhận, bàn giao, sử dụng các trụ sở làm việc, tài sản, cơ sở vật chất của các cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện sắp xếp tại các ĐVHC cấp xã sau khi sắp xếp; phương án bố trí, sắp xếp chức danh lãnh đạo, quản lý, phân công nhiệm vụ cho cán bộ, công chức, viên chức cấp huyện, cán bộ, công chức cấp xã; thực hiện chế độ, chính sách tinh giản biên chế đối với những người dôi dư do sắp xếp./.
Anh Dũng
Bình luận
Tin tức cùng chuyên mục