Những yêu cầu mới đặt ra đối với nhiệm vụ bảo vệ, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay tại Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh

Từ khóa: Nền tảng tư tưởng, Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh.

Abstract: In the context of complex developments both globally and domestically, particularly driven by the Fourth Industrial Revolution and increasingly sophisticated sabotage schemes by hostile forces, the task of safeguarding, applying, and creatively developing the Party’s ideological foundation presents new demands, especially at vocational education institutions such as the Bac Ninh College of Electromechanics and Construction (BCEC), which trains technical human resources directly serving industrialization and modernization. This article analyzes the context, identifies challenges, defines emerging requirements, and proposes key solutions to enhance the effectiveness of political, ideological, and theoretical education, thereby contributing to building a clean and strong Party Committee and achieving the goal of high-quality human resource training. 

Keywords: ideological foundation; Marxism-Leninism; Ho Chi Minh Thought; Bac Ninh College of Electromechanics and Construction.

Mở đầu

Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng Cộng sản Việt Nam và sự nghiệp cách mạng của Nhân dân ta. Trải qua hơn 95 năm lãnh đạo cách mạng, đặc biệt là trong gần 40 năm tiến hành công cuộc Đổi mới, Đảng ta luôn vận dụng và phát triển sáng tạo hệ tư tưởng này, đưa đất nước vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Thực tiễn sinh động của cách mạng Việt Nam là minh chứng hùng hồn cho sức sống trường tồn, giá trị khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

Tuy nhiên, bối cảnh thế giới và trong nước hiện nay đang có những biến đổi sâu sắc, nhanh chóng và phức tạp. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, xung đột cục bộ, chủ nghĩa dân tộc cực đoan, tác động của biến đổi khí hậu, dịch bệnh, an ninh phi truyền thống... đang đặt ra những thách thức chưa từng có. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) với những đột phá về công nghệ số, trí tuệ nhân tạo... đang làm thay đổi sâu sắc mọi mặt đời sống xã hội, vừa tạo ra cơ hội phát triển vượt bậc, vừa tiềm ẩn những nguy cơ khó khăn, trong đó có lĩnh vực tư tưởng, lý luận.

Ở trong nước, bên cạnh những thành tựu đáng tự hào, chúng ta cũng đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Những biểu hiện hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên vẫn diễn biến phức tạp. Tham nhũng, lãng phí, tiêu cực còn gây bức xúc trong xã hội. Các thế lực phản động, cơ hội chính trị không ngừng gia tăng hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ ta với những âm mưu, thủ đoạn ngày tinh vi, đặc biệt là trên không gian mạng với cường độ nguy hiểm, gây hoang mang, chia rẽ, làm suy yếu niềm tin của Nhân dân.

Trong bối cảnh đó, nhiệm vụ bảo vệ, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh không chỉ là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược, thường xuyên mà còn trở nên cấp bách hơn bao giờ hết, đặt ra những yêu cầu mới cao hơn, toàn diện hơn, đặc biệt tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp như Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh (BCEC), nơi đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật trực tiếp cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Nhận thức đúng đắn, đầy đủ những yêu cầu này và đề ra những giải pháp hữu hiệu để thực hiện là yếu tố quyết định sự thành công của sự nghiệp cách mạng, sự tồn tại của Đảng và chế độ. Bài viết này tập trung phân tích những yêu cầu mới đặt ra đối với nhiệm vụ bảo vệ, vận hành và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay, đồng thời đề xuất một số giải pháp cần quan tâm.

TS. Nguyễn Quốc Huy, Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” giai đoạn 2021 - 2025 

1. Bối cảnh mới và thách thức đặt ra cho công tác bảo vệ, vận dụng và phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng

Giai đoạn hiện nay đặt ra nhiều vấn đề mới, phức tạp, yêu cầu công tác bảo vệ, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phải đối mặt và giải quyết một cách hiệu quả.

Tác động của thế giới và khu vực:

Toàn cầu hóa và hội nhập chiều sâu quốc tế: Bên cạnh những cơ hội hợp tác, phát triển, quá trình này cũng làm gia tăng sự xâm nhập của các luồng tư tưởng, văn hóa ngoại lai, trong đó có cả những yếu tố độc hại, phản động. Sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế, chính trị cũng tạo ra những ràng buộc, phương thức đối lập với việc giữ vững độc lập, tự chủ, bản sắc văn hóa dân tộc và định hướng xã hội chủ nghĩa.

Cách mạng công nghiệp lần thứ tư: CMCN 4.0 tạo ra những thay đổi mang tính cách mạng trong phương thức sản xuất, quản lý xã hội, giao tiếp và tư duy. Nó yêu cầu phải đổi mới tư duy lý luận, bổ sung và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để giải quyết những vấn đề mới như kinh tế số, xã hội số, quản trị thông minh, đạo đức trong thời kỳ kỷ nguyên số, tác động của trí tuệ nhân tạo đến lao động và việc làm.... Đồng thời, không gian mạng trở thành mặt trận đấu tranh tư tưởng phức tạp, nơi các thế lực thù địch lợi dụng để chống phá.

Cạnh tranh chiến lược và bất ổn địa chính trị: Sự tranh chấp gay gắt giữa các nước lớn, các điểm nóng xung đột, chủ nghĩa dân tộc cực đoan, chủ nghĩa bảo hộ... tạo ra môi trường quốc tế bất định, tiềm ẩn nguy cơ đối với hòa bình, ổn định và phát triển. Điều này đòi hỏi Đảng ta phải có những xử lý linh hoạt, khôn khéo trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, bảo vệ lợi ích quốc gia, lợi ích dân tộc.

Các vấn đề đặt ra từ thực tiễn trong nước:

Thách thức từ quá trình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội nghĩa: Việc hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường XHCN định hướng vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết. Mặt trái của kinh tế thị trường tác động tiêu cực đến đạo đức xã hội, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, làm nảy sinh chủ nghĩa cá nhân, chạy theo lợi ích vật chất...

Sự suy suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa: Đây là nguyên nhân lớn, trực tiếp đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (Khóa XI, XII, XIII) đã chỉ ra những biểu hiện và mức độ nghiêm trọng của tình trạng này. Nó làm suy giảm niềm tin của Nhân dân ta với Đảng, chống phá chế độ xã hội chủ nghĩa; các thế lực thù địch và những kẻ cơ hội chính trị lợi dụng mạng xã hội tìm cách nói xấu, bôi nhọ lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước ta.

Tham nhũng, tiêu cực: Đấu tranh tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được Đảng ta tiến hành quyết liệt, đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhưng tình hình vẫn còn phức tạp. Nó không chỉ gây tổn hại về kinh tế mà còn làm suy giảm niềm tin của Nhân dân, tổn hại thanh danh của Đảng.

Các vấn đề xã hội: Khoảng cách giàu nghèo, vấn đề môi trường, an toàn thực phẩm, việc làm, an sinh xã hội... nếu không được giải quyết tốt sẽ ảnh hưởng đến ổn định chính trị - xã hội và niềm tin của Nhân dân.

Sự chống phá ngày càng tinh vi, quyết liệt của các thế lực thù địch:

Các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị chưa bao giờ từ bỏ âm mưu xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và chế độ XHCN ở nước ta. Chúng coi công việc tấn công nền tảng tư tưởng của Đảng là "mũi đột phá" hàng đầu. Thủ đoạn của chúng ngày càng trở nên tinh vi, xảo quyệt.

2. Những người yêu cầu mới đặt ra đối với nhiệm vụ bảo vệ, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh

Yêu cầu 1: Nâng cao nhận thức về giá trị bền vững và tính thời đại của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong bối cảnh mới.

Không chỉ dừng lại ở việc trang bị kiến thức cơ bản, cần làm cho cán bộ, đảng viên, giảng viên và đặc biệt là học sinh, sinh viên (HSSV) nhận thức sâu sắc rằng chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh không "lạc hậu, lỗi thời" mà vẫn là thế giới quan, phương pháp luận khoa học để giải quyết các vấn đề của thời đại (cách mạng 4.0, kinh tế tri thức, hội nhập quốc tế, phát triển bền vững).

Phải lý giải thuyết phục tính ưu việt của con đường đi lên CNXH mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn, gắn với những thành tựu cụ thể của đất nước, của tỉnh Bắc Ninh và của chính nhà trường.

Yêu cầu 2: Tăng cường tính chủ động, sắc bén, hiệu quả trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, đặc biệt trên không gian mạng.

Các thế lực thù địch triệt để lợi dụng internet, mạng xã hội để tuyên truyền thông tin xấu độc, xuyên tạc, bôi nhọ. BCEC với số lượng lớn HSSV trẻ, năng động, tiếp xúc nhiều với công nghệ, là đối tượng dễ bị tác động.

Đòi hỏi phải xây dựng lực lượng nòng cốt, có kỹ năng, phương pháp đấu tranh hiệu quả trên không gian mạng; chủ động cung cấp thông tin chính thống, tích cực; định hướng dư luận trong cán bộ, giảng viên, HSSV; xử lý kịp thời các thông tin sai lệch.

Yêu cầu 3: Gắn kết chặt chẽ, hiệu quả giữa giáo dục lý luận chính trị với đào tạo chuyên môn kỹ thuật và giáo dục đạo đức nghề nghiệp.

Tránh tình trạng tách rời lý luận chính trị với thực tiễn đào tạo nghề. Cần tích hợp nội dung giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống, tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm công dân vào các môn học chuyên ngành.

Phải làm cho HSSV hiểu rằng, việc học tập tốt chuyên môn, rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp chính là góp phần xây dựng đất nước theo định hướng XHCN, thực hiện di huấn của Bác Hồ. Liên hệ với các mô hình đào tạo gắn kết doanh nghiệp mà trường đang triển khai.

Yêu cầu 4: Đẩy mạnh vận dụng sáng tạo và phát triển Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào giải quyết các vấn đề thực tiễn của Nhà trường.

Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là giáo điều mà là học thuyết mở, cần được vận dụng sáng tạo để giải quyết những vấn đề mới nảy sinh trong quá trình phát triển của BCEC: tự chủ, đảm bảo chất lượng, chuyển đổi số, đào tạo nhân lực cho các ngành mới (như công nghiệp bán dẫn mà tỉnh Bắc Ninh đang hướng tới), tăng cường hợp tác quốc tế.
Khuyến khích nghiên cứu khoa học, các đề tài, sáng kiến vận dụng lý luận vào thực tiễn quản lý, đào tạo, công tác học sinh sinh viên.

Yêu cầu 5: Nêu cao vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, giảng viên.

Sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên là mảnh đất cho các thế lực thù địch chống phá.

Tại BCEC, đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên, đặc biệt là cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý và giảng viên (cả lý luận chính trị và chuyên môn) phải thực sự là tấm gương về bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống, tinh thần trách nhiệm, nói đi đôi với làm, thực hiện nghiêm các quy định của người đảng viên.

3. Một số giải pháp nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay tại Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh

Một là, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục lý luận chính trị:

Rà soát, cập nhật chương trình, giáo trình các môn về giáo dục, lý luận chính trị theo hướng tinh gọn, hiện đại, thiết thực, phù hợp với đối tượng HSSV trường nghề.

Tăng cường phương pháp giảng dạy tích cực, đối thoại, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề gắn với ngành nghề đào tạo của trường và thực tiễn địa phương. Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề, ngoại khóa, cuộc thi tìm hiểu về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

Lồng ghép giáo dục lý luận chính trị vào các môn học chuyên môn một cách tự nhiên, phù hợp, nhấn mạnh trách nhiệm xã hội, đạo đức nghề nghiệp của người lao động kỹ thuật.

Hai là, xây dựng và triển khai chiến lược truyền thông chủ động, đấu tranh hiệu quả trên không gian mạng:

Phát huy vai trò của website, fanpage, các kênh truyền thông nội bộ để nâng cao tuyên truyền, giáo dục "Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng".

Bồi dưỡng đội ngũ nòng cốt (bao gồm cán bộ, giảng viên, HSSV ưu tú) có kỹ năng nhận diện, phản bác thông tin sai trái; phối hợp với Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên để lan tỏa thông tin tích cực.

Tăng cường giáo dục kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn, có văn hóa, có trách nhiệm cho HSSV.

Ba là, nâng cao năng lực, phẩm chất đội ngũ cán bộ, giảng viên làm công tác tư tưởng, lý luận và toàn thể đội ngũ:

Tổ chức bồi dưỡng thường xuyên về lý luận chính trị, nghiệp vụ công tác tư tưởng, kỹ năng sư phạm, kỹ năng đấu tranh phản bác cho giảng viên lý luận chính trị và cán bộ nòng cốt. Khuyến khích giảng viên chuyên môn tham gia học tập, nghiên cứu lý luận chính trị.

Đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Đưa kết quả học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, việc thực hiện trách nhiệm nêu gương thành tiêu chí quan trọng trong đánh giá, xếp loại cán bộ, đảng viên hàng năm. 

Bốn là, gắn kết công tác tư tưởng với các hoạt động thực tiễn và phong trào thi đua:

Lồng ghép nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng vào các phong trào thi đua dạy tốt, học tốt, nghiên cứu khoa học, lao động sáng tạo, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, hoạt động tình nguyện mà nhà trường đã làm tốt.
Tổ chức cho HSSV tham quan các di tích lịch sử, cách mạng, các mô hình kinh tế - xã hội tiêu biểu để giáo dục truyền thống, củng cố niềm tin.

Năm là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng ủy, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát:

Đảng ủy Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh cần tiếp tục ban hành các nghị quyết chuyên đề, chương trình hành động cụ thể về công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. 

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị về công tác tư tưởng, việc tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng viên; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các biểu hiện suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa".

Định kỳ sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, biểu dương các tập thể, cá nhân làm tốt.

Kết luận

Bảo vệ, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nhiệm vụ có ý nghĩa sống còn đối với Đảng ta, chế độ ta và sự nghiệp cách mạng của Nhân dân ta. Trong giai đoạn hiện nay, trước những biến động phức tạp của tình hình thế giới, khu vực và những yêu cầu mới của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhiệm vụ này càng trở nên quan trọng và cấp thiết, đòi hỏi sự nỗ lực, quyết tâm cao của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân.

Trong bối cảnh mới, nhiệm vụ bảo vệ, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh tại Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh đứng trước những yêu cầu cao hơn, đòi hỏi sự đổi mới, quyết liệt và sáng tạo. Việc nhận diện đúng các yêu cầu về nâng cao nhận thức lý luận gắn với thực tiễn, tăng cường đấu tranh tư tưởng trên không gian mạng, tích hợp giáo dục chính trị vào đào tạo nghề, vận dụng sáng tạo lý luận và phát huy vai trò nêu gương là tiền đề quan trọng. Triển khai đồng bộ các giải pháp từ đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục, xây dựng chiến lược truyền thông, nâng cao chất lượng đội ngũ, gắn kết với hoạt động thực tiễn và tăng cường sự lãnh đạo, kiểm tra của Đảng ủy sẽ góp phần củng cố vững chắc trận địa tư tưởng, nâng cao chất lượng đào tạo toàn diện, thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng BCEC thành trường cao đẳng chất lượng cao, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Ban Chấp hành Trung ương (2013), Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

2. Ban Chấp hành Trung ương (2018), Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

3. Ban Chấp hành Trung ương (2021), Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh".

4. Ban Chấp hành Trung ương (2021), Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá".

5. Ban Bí thư Trung ương (2018), Chỉ thị số 23-CT/TW ngày 09/02/2018 về “Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả học tập, nghiên cứu, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới”.

6. Ban Bí thư Trung ương (2023), Chỉ thị số 21-CT/TW ngày 05/04/2023 về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

7. Đảng Cộng Sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội biểu quốc toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, tập I, II.

8. Đảng ủy Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh (2025).  Văn kiện Đại hội Đảng bộ Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030.

9. Võ Thị Minh Trang (2024), Những yêu cầu mới đặt ra đối với nhiệm vụ bảo vệ vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh giai đoạn hiện nay, https://qltt.vn/nhung-yeu-cau-moi-dat-ra-doi-voi-nhiem-vu-bao-ve-van-dung-va-phat-trien-chu-nghia-mac-lenin-tu-tuong-ho-chi-minh-giai-doan-hien-nay-99528.html, Tạp chí Quản lý thị trường.

TS. Nguyễn Quốc Huy, ThS Cao Thị Tú, ThS Lê Minh Cường