Nâng cao hiệu quả quản lý viên chức chuyên ngành địa chính tại văn phòng đăng ký đất đai thuộc sở nông nghiệp và môi trường tỉnh Gia Lai

Từ khóa: Viên chức chuyên ngành địa chính; Văn phòng đăng ký đất đai của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai.

Văn phòng đăng ký đất đai là đơn vị sự nghiệp công lập trực thực Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai. Chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng đăng ký đất đai được quy định tại Điều 13 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024 của Chính phủ. Thẩm quyền của Văn phòng đăng ký đất đai trong lĩnh vực đất đai được quy định tại Khoản 2 Điều 136 Luật Đất đai năm 2024. Trong bối cảnh khối lượng hồ sơ đất đai tăng nhanh, yêu cầu chuyển đổi số và thực thi các quy định mới, chất lượng quản lý viên chức chuyên ngành địa chính tại Văn phòng Đăng ký đất đai có ý nghĩa quyết định đối với tiến độ, chất lượng giải quyết thủ tục và mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp. Thực tiễn giai đoạn gần đây cho thấy còn tồn tại các điểm nghẽn về cơ cấu, năng lực và động lực làm việc. Quản lý viên chức chuyên ngành địa chính tại Văn phòng vẫn còn tồn tại hạn chế như: lập kế hoạch mang tính ngắn hạn, khó khăn trong tuyển dụng nhân lực chất lượng cao, đào tạo chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu chuyển đổi số, đánh giá thiên về hình thức, và chế độ đãi ngộ chưa đủ sức giữ chân nhân tài. Để đáp ứng yêu cầu của chính quyền địa phương 02 cấp trên địa bàn tỉnh Gia Lai từ ngày 01 tháng 7 năm 2025 và phát huy được vị trí, vai trò của đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính cần có hệ thống giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý viên chức chuyên ngành địa chính tại Văn phòng trong thời gian tới.

Thứ nhất, công tác lập kế hoạch viên chức chuyên ngành địa chính cần được thực hiện bài bản, chiến lược và khắc phục tình trạng lập kế hoạch mang tính “chữa cháy”, thiếu tầm nhìn chiến lược; đảm bảo sự đồng bộ giữa biên chế và khối lượng công việc thực tế; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển dài hạn của Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Gia Lai. Xây dựng kế hoạch nhân sự dài hạn (5-10 năm) gắn với Chiến lược phát triển ngành quản lý đất đai, chuyển đổi số và định hướng của tỉnh. Áp dụng các công cụ phân tích, dự báo hiện đại (phân tích xu hướng, mô hình dự báo định lượng, phương pháp Delphi) để dự báo nhu cầu nhân lực. Đề xuất cơ chế điều chỉnh linh hoạt chỉ tiêu biên chế, phân bổ phù hợp cho các chi nhánh có khối lượng hồ sơ cao. Xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính chuyên sâu về pháp lý, công nghệ thông tin, định giá đất và kỹ năng mềm (giao tiếp, phục vụ công dân), đảm bảo chất lượng đồng đều giữa Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh và các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai.

Thứ hai, tiếp tục tuyển dụng và bố trí hợp lý đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính. Đảm bảo sự ổn định, cân đối và chất lượng trong cơ cấu đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính; khắc phục tình trạng phụ thuộc vào lao động hợp đồng; tạo nguồn nhân lực bền vững cho phát triển lâu dài. Chuyển từ tuyển dụng hợp đồng sang tuyển dụng chính thức theo đúng Đề án vị trí việc làm nhằm ổn định biên chế và trách nhiệm nghề nghiệp. Đa dạng hóa hình thức tuyển dụng theo hướng kết hợp thi tuyển truyền thống, phỏng vấn tình huống và đánh giá năng lực thực tế. Cân đối cơ cấu ngạch viên chức theo hướng ưu tiên tuyển viên chức hạng II, hạng I hoặc chuyên gia cao cấp để bồi dưỡng, dẫn dắt viên chức trẻ. Bố trí viên chức theo quy hoạch nhân sự dài hạn, vừa đáp ứng nhu cầu trước mắt, vừa bảo đảm phát triển bền vững từng phòng, chi nhánh. Ủy ban nhân dân tỉnh cần chỉ đạo Sở Nội vụ, Sở Nông nghiệp và Môi trường thực hiện nghiêm túc công tác rà soát, quy hoạch và phát triển đội ngũ viên chức địa chính, đáp ứng yêu cầu thực tiễn quản lý đất đai trong giai đoạn mới. Ủy nhân dân dân tỉnh cần bố trí ngân sách hợp lý để đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị công nghệ phục vụ chuyển đổi số, đồng thời hỗ trợ kinh phí đào tạo, bồi dưỡng viên chức chuyên ngành địa chính. Ngoài ra, Ủy ban nhân dân tỉnh cũng cần có cơ chế khuyến khích, động viên kịp thời đối với những cá nhân, tập thể hoàn thành tốt nhiệm vụ, đổi mới sáng tạo trong công tác chuyên môn, nghiệp vụ và quản lý.

Thứ ba, đẩy mạnh công tác đào tạo đội ngũ viên chức. Nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo, đảm bảo viên chức chuyên ngành địa chính có kiến thức, kỹ năng phù hợp với thực tiễn; tạo động lực phát triển nghề nghiệp và góp phần nâng cao hiệu quả phục vụ người dân, doanh nghiệp. Đổi mới nội dung đào tạo: chú trọng bồi dưỡng đạo đức công vụ, phòng chống tham nhũng, lãng phí, kỹ năng xử lý tình huống thực tiễn, kỹ năng giao tiếp và phục vụ nhân dân. Kết hợp đào tạo công vụ và nghiệp vụ; tăng cường đào tạo chuyên sâu về công nghệ thông tin, pháp lý và định giá đất. Đa dạng hóa phương thức: kết hợp đào tạo offline và online, áp dụng hình thức đào tạo tại chỗ. Thúc đẩy lộ trình thăng hạng nghề nghiệp: thường xuyên tổ chức lớp bồi dưỡng viên chức hạng II, gắn đào tạo với cơ hội thăng tiến. Đánh giá hiệu quả đào tạo theo mô hình Kirkpatrick (4 cấp độ: phản ứng - học tập - hành vi - kết quả), đảm bảo tính thực chất. Về việc đào tạo còn mang nặng lý thuyết, chưa thực chất, Sở Nông nghiệp và Môi trường cần thay đổi cách phân bổ kinh phí và chỉ đạo công tác đào tạo theo hướng ưu tiên ngân sách cho các chương trình đào tạo thực tiễn (mời chuyên gia pháp lý, chuyên gia công nghệ về giảng dạy theo tình huống), các khóa học về kỹ năng số chuyên sâu và các chương trình bồi dưỡng kỹ năng lãnh đạo, quản lý cho cán bộ nguồn.

Thứ tư, tiếp tục đổi mới công tác đánh giá cán bộ. Công tác đánh giá cán bộ, viên chức chuyên ngành địa chính cần khắc phục tính hình thức, nâng cao tính khách quan và hiệu quả của công tác đánh giá; bảo đảm kết quả đánh giá phản ánh đúng năng lực, đạo đức và hiệu quả công việc của viên chức chuyên ngành địa chính. Xây dựng bộ chỉ số KPIs cụ thể cho từng vị trí (số lượng hồ sơ xử lý, thời gian trung bình, mức độ hài lòng của người dân…). Kết hợp đánh giá định tính (phẩm chất, đạo đức) với đánh giá định lượng (hiệu suất và chất lượng công việc). Tăng cường tính khách quan bằng giám sát chéo và khảo sát hài lòng người dân/doanh nghiệp và cộng đồng.

Công tác đánh giá cần khắc phục “bệnh thành tích” bằng cơ chế kiểm soát và trách nhiệm giải trình của lãnh đạo Văn phòng đăng ký đất đai. Gắn kết quả đánh giá với khen thưởng, bổ nhiệm hoặc xử lý kỷ luật, bảo đảm công bằng và tạo động lực phấn đấu. Đối với việc các quy định về đánh giá, khen thưởng còn cứng nhắc, mang tính hình thức, Sở Nông nghiệp và Môi trường ra nghị quyết hoặc chủ trương cho phép Văn phòng đăng ký đất đai được thí điểm áp dụng hệ thống đánh giá hiệu suất công việc theo KPIs và cơ chế phân phối thu nhập tăng thêm dựa trên kết quả KPIs. Việc cho phép thí điểm tại một vài đơn vị trước khi nhân rộng sẽ giúp mô hình được hoàn thiện, tránh rủi ro.

Đối với việc năng lực viên chức chuyên ngành địa chính không đồng đều giữa Văn phòng đăng ký đất đai và các chi nhánh, Sở Nông nghiệp và Môi trường cần chỉ đạo rà soát, đánh giá lại toàn bộ năng lực của đội ngũ viên chức tại các Chi nhánh và Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh. Dựa trên kết quả đó, phê duyệt kế hoạch tổng thể về luân chuyển, điều động, đào tạo và quy hoạch cán bộ đến năm 2030, đảm bảo sự cân bằng về chất lượng nhân sự giữa các đơn vị và chuẩn bị được đội ngũ kế cận có đủ năng lực.

Thứ năm, quan tâm đãi ngộ đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính. Nâng cao mức độ gắn bó, khuyến khích viên chức chuyên ngành địa chính làm việc công tâm, hiệu quả; cải thiện môi trường làm việc và bảo đảm điều kiện cần thiết để nâng cao hiệu quả quản lý đất đai. Nâng cao thu nhập ngoài lương thông qua cơ chế tự chủ tài chính và tăng nguồn thu từ dịch vụ công (nếu được phép). Cải thiện môi trường làm việc: đầu tư cơ sở vật chất, nâng cấp trang thiết bị và ứng dụng công nghệ để giảm áp lực công việc. Ban hành cơ chế bảo vệ viên chức làm việc công tâm, tạo sự an tâm và trách nhiệm trong thực thi nhiệm vụ. Thực hiện chính sách khuyến khích: khen thưởng định kỳ và đột xuất cho viên chức có sáng kiến, đổi mới.

Quan tâm đời sống tinh thần theo hướng tổ chức hoạt động gắn kết, hỗ trợ viên chức vùng sâu, vùng xa, góp phần giữ chân nhân lực chất lượng. Thu nhập của viên chức chuyên ngành địa chính chưa tương xứng với áp lực công việc, độ phức tạp và rủi ro pháp lý, đây là nguyên nhân gốc rễ của việc thiếu động lực và khó thu hút, giữ chân người tài. Do đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường cần giao cho các phòng ban chuyên môn của Sở chủ trì, phối hợp với Sở Nội vụ và Sở Tài chính nghiên cứu và xây dựng Đề án về chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề hoặc phụ cấp trách nhiệm công việc đối với viên chức làm công tác đăng ký đất đai. Sau đó, trình Ủy ban nhân dân và Hội đồng nhân dân tỉnh xem xét, ban hành một chính sách đặc thù của địa phương. Đây sẽ là giải pháp căn cơ nhất để giải quyết bài toán đãi ngộ viên chức chuyên ngành địa chính của tỉnh.

Thứ sáu, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong quản lý đội ngũ viên chức. Việc quản lý đội ngũ viên chức cần chuyển từ phương thức thủ công sang ứng dụng phần mềm quản trị nguồn nhân lực, giúp theo dõi hồ sơ, quá trình công tác, kết quả đánh giá, đào tạo và thăng tiến của từng viên chức một cách minh bạch, kịp thời và khoa học. Bản thân viên chức chuyên ngành địa chính cần tăng cường ý thức kỷ luật và trách nhiệm nghề nghiệp, cần nắm vững pháp luật đất đai, đo đạc bản đồ, đăng ký và cấp giấy chứng nhận để thực hiện đúng quy định; nêu cao tinh thần trách nhiệm, trung thực, khách quan, đặc biệt trong xử lý hồ sơ đất đai có yếu tố nhạy cảm; không ngừng rèn luyện đạo đức công vụ, phòng tránh tiêu cực, nhũng nhiễu trong khi thi hành nhiệm vụ. Đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính cần chủ động học tập và nâng cao trình độ chuyên môn bằng cách tích cực tham gia các lớp bồi dưỡng, tập huấn chuyên sâu về kỹ thuật địa chính, chuyển đổi số, bình dân học vụ số trong lĩnh vực đất đai cũng như tự học, cập nhật kiến thức mới thông qua các tài liệu chuyên ngành, các văn bản pháp luật mới ban hành.

Đặc điểm của đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính tỉnh Gia Lai là phần lớn tuổi đời còn trẻ nên cần phải phấn đấu học lên bậc cao hơn và thi nâng ngạch viên chức địa chính. Đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính cần nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin để có thể sử dụng thành thạo các phần mềm chuyên ngành như: VILIS, TNMTMap, Microstation, QGIS, cơ sở dữ liệu đất đai điện tử cũng như cập nhật xu thế chuyển đổi số và bản đồ số hóa trong quản lý đất đai. Đội ngũ này cũng cần chủ động tham gia các đề án số hóa hồ sơ địa chính và kết nối liên thông dữ liệu đất đai tại cấp địa phương. Đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính phải thành thạo phần mềm, phân tích GIS, xử lý bản đồ số, có kỹ năng làm việc với dữ liệu đất đai tập trung. Văn phòng đăng ký đất đai cần tiếp tục thúc đẩy đào tạo, bồi dưỡng, phát triển năng lực chuyên sâu và liên ngành của các viên chức chuyên ngành địa chính.

Trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện, việc phát triển viên chức chuyên ngành địa chính của tỉnh cần gắn liền với yêu cầu ứng dụng công nghệ thông tin, đặc biệt là triển khai hệ thống thông tin đất đai đa cấp, hệ thống một cửa điện tử, và cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia. Cải cách hành chính trong lĩnh vực đất đai đòi hỏi đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính không chỉ nắm vững chuyên môn mà còn phải thành thạo phần mềm nghiệp vụ, biết sử dụng bản đồ số, và làm việc hiệu quả trên các nền tảng trực tuyến.

Thứ bảy, đẩy mạnh cải cách hành chính gắn với nâng cao trách nhiệm giải trình và xây dựng văn hóa công vụ. Hoàn thiện các quy trình nội bộ, rút ngắn thủ tục và minh bạch hóa trách nhiệm của từng cá nhân, đơn vị. Thực hiện công khai kết quả giải quyết hồ sơ và chất lượng phục vụ để vừa giám sát, vừa tạo động lực phấn đấu cho viên chức chuyên ngành địa chính. Bên cạnh kỹ năng và kiến thức chuyên môn, cần chú trọng xây dựng môi trường làm việc dựa trên các giá trị cốt lõi: minh bạch, trách nhiệm, phục vụ người dân. Văn hóa công vụ là nền tảng tạo sự đồng thuận, nâng cao uy tín của cơ quan và khuyến khích viên chức gắn bó lâu dài. Đặt nhu cầu, nguyện vọng của người dân vào trung tâm của sự phục vụ của các viên chức chuyên ngành địa chính Văn phòng đăng ký đất đai.

Văn hóa và đạo đức công vụ là những chuẩn mực định hướng hành vi của đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính, vì vậy cần xây dựng hình ảnh viên chức chuyên ngành địa chính chuẩn mực qua việc cư xử lịch sự, đúng mực với người dân, giải thích rõ ràng, tận tình hỗ trợ hồ sơ đất đai. Việc giữ hình ảnh người cán bộ địa chính chuyên nghiệp, liêm chính, gần dân sẽ giúp tăng độ tin tưởng của người dân vào tính hiệu quả, công bằng cũng như uy tín của đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính của tỉnh Gia Lai.

Thứ tám, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát nội bộ. Thiết lập cơ chế giám sát độc lập, thường xuyên kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ, đồng thời phát hiện sớm các sai phạm để có biện pháp chấn chỉnh kịp thời. Đây là biện pháp ngăn ngừa hiệu quả các rủi ro pháp lý, giảm bớt tâm lý “sợ sai, sợ trách nhiệm” trong đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính. Sở Nông nghiệp và Môi trường cần chỉ đạo các phòng ban chuyên môn khi thực hiện kiểm tra cần thay đổi phương pháp: bên cạnh việc phát hiện sai phạm, phải tập trung vào việc hướng dẫn nghiệp vụ, chỉ ra các lỗ hổng quy trình để phòng ngừa rủi ro, giúp đơn vị cấp dưới làm đúng ngay từ đầu. Sở Nông nghiệp và Môi trường nên định kỳ (6 tháng hoặc 1 năm/lần) tổ chức các buổi đối thoại không chính thức với đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính tại Văn phòng đăng ký đất đai, đặc biệt là viên chức tại các Chi nhánh, để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và các khó khăn thực tế và kịp thời tháo gỡ để tạo sự tin tưởng và củng cố tinh thần cho toàn đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính.

Thứ chín, tăng cường phối hợp liên ngành và huy động sự hỗ trợ từ bên ngoài. Trong bối cảnh khối lượng hồ sơ đất đai ngày càng lớn, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Gia Lai cần tăng cường phối hợp với các cơ quan Tư pháp, Tài chính, Xây dựng và Ủy ban nhân dân các xã, phường để nâng cao hiệu quả quản lý. Đồng thời, có thể huy động sự hỗ trợ kỹ thuật từ các viện nghiên cứu, trường đại học trong đào tạo và ứng dụng công nghệ mới. Đội ngũ viên chức chuyên ngành ngành địa chính cần phát huy tinh thần hợp tác và kỷ cương nội bộ. Điều này có thể được thể hiện qua các việc như: hợp tác tốt với đồng nghiệp, lãnh đạo, cơ quan chuyên môn địa phương để hoàn thành nhiệm vụ đúng tiến độ; góp ý xây dựng, phản biện tích cực trong nội bộ, đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động đơn vị; gắn bó lâu dài, tâm huyết với nghề, đặc biệt trong bối cảnh khối lượng công việc tăng và yêu cầu chuyên môn cao. Đội ngũ viên chức chuyên ngành địa chính cần chủ động đề xuất sáng kiến, cải tiến quy trình nghiệp vụ để góp phần chuẩn hóa quy trình xử lý hồ sơ địa chính theo hướng đơn giản, minh bạch và hiệu quả. Họ cũng cần tham gia đề xuất sáng kiến cải tiến công nghệ, phần mềm, hoặc quy trình xử lý hồ sơ và gắn trách nhiệm cá nhân với hiệu quả công việc và sự hài lòng của người dân./.

------------------------------------------------------------------------

Tài liệu tham khảo:

1. Chính phủ, Thông tư 12/2012/TT-BNV quy định mã số, tiêu chuẩn nghiệp vụ chức danh nghề nghiệp viên chức chuyên ngành tài nguyên và môi trường.

2. Bộ Nội vụ, Văn bản hợp nhất số 03/VBHN-BNV ngày 03/8/2023 Nghị định về đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ, công chức, viên chức.

3. Chính phủ, Nghị định số 115/2020/NĐ-CP quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức.

4. Chính phủ, Nghị định số 60/2021/NĐ-CP về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập.

5. Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

6. Quốc hội, Luật Viên chức 2010 (sửa đổi, bổ sung năm 2019).

7. Quốc hội, Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi, bổ sung năm 2019).

8. Quốc hội, Luật Đất đai năm 2013.

9. Quốc hội, Luật Đất đai năm 2024.

10. UBND tỉnh Gia Lai, Quyết định số 638/QĐ-UBND ngày 29/10/2024 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Văn phòng Đăng ký đất đai trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường.

ThS Vũ Việt Hoàng - Trung tâm Thích ứng biến đổi khí hậu và trung hòa các-bon, Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường